PMEG 2023

39.1.22. IZ

Ekssufikso en multaj radikoj por diversaj metodoj kaj agoj: judaizi, faradizi, kaŭterizi, legalizi, centralizi, kateĥizi, klimatizi, analizi, mobilizi, organizi, sterilizi.

Vera sufikso «

1. “Kovri, provizi”. Uzata precipe en teĥnika lingvaĵo: ŝtono ŝtonizi = “kovri per ŝtonoj (ekz. vojon)”, kupro kuprizi = “kovri per tavolo de kupro”, gluo gluizi = “provizi per tavolo de gluo”, elektro elektrizi = “provizi/funkciigi per elektro”. En multaj okazoj la simpla sensufiksa verbo jam havas tian ĉi signifon, ekz. kuprikuprizi. Se la simpla verbo havas alian signifon, oni ofte povas uzi la sufikson UM, ekz. gluumi (glui = “fiksi per gluo”). Iafoje IG estas taŭga: hipnoto = “speco de dormosimila mensostato” hipnotizi aŭ pli bone hipnotigi = “meti en hipnoton”. La formon hipnotizi oni pli ĝuste rigardu kiel nekunmetitan. En teĥnika lingvaĵo IZ eble povas esti utila, sed ordinare oni ĝin evitu.

2. “Uzi metodon” (post nomo). Kelkfoje uzata por metodo elpensita de fama persono: Pasteŭro pasteŭrizi = “parte sterilizi trinkaĵon per metodo inventita de Pasteŭro”, Makadamo makadamizi. Simpla sensufiksa verbo estas pli bona: pasteŭri, makadami. Plej multaj tiaj IZ-vortoj ankaŭ povas esti rigardataj kiel nekunmetitaj.